سلامت معنوی در ارتقای سیستم ایمنی بدن تأثیرگذار است

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، پانزدهمین نشست علمی-تخصصی با عنوان «نقش کاربردی دعا در سلامت معنوی» و سخنرانی حجت‌الاسلام مرتضی وافی، رئیس مؤسسه بنیاد بین‌المللی صحیفه سجادیه و با حضور بیش از ۲۵۰ نفر از اعضای هیئت علمی، اساتید و فرهیختگان دانشگاهی به صورت مجازی با همکاری واحد الکترونیک دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.

حجت‌الاسلام وافی در ارتباط سلامت معنوی با دعا و چرایی مهجوریت صحیفه سجادیه، سه محور شامل شخصیت شناسی انسان، سلامت معنوی و تأثیر دعا بر آن و مروری بر صحیفه سجادیه را مورد بررسی قرار داد و با اشاره به ابعاد وجودی شخصیت انسان که با بینش، گرایش و کنش شکل می‌گیرد، خاطر نشان کرد: نباید غافل از این بود که بینش‌ها و گرایش‌ها انسان را به مرحله‌ای از عمل و رفتار می‌رساند.

وی عبارت منسوب به امیرالمومنین علیه السلام؛ «رحم الله امرء عَلِمَ من اَین فی اَین و اِلی اَین» را تعریفی دیگر از شخصیت انسان دانست و افزود: معنای این روایت این نیست که خدا رحمت کند کسی را که بداند از کجا است در کجا است و به سوی کجا می‌رود بلکه علم من اَین، یعنی آن داشته‌هایی که با خودش آورده؛ آن استعدادها، ظرفیت‌ها و داشته‌های انسان است و وقتی در این دنیا می‌آید بالقوه آنها را با خودش همراه دارد. فی اَین آن دریافته‌ها است یعنی آن کانون‌های تأثیرگذار بر انسان که شخصیت او را می‌سازند. وَ اِلَی اَین، آن کاشت‌ها و برداشت‌های انسان است.

رئیس مؤسسه بنیاد بین‌المللی صحیفه سجادیه ادامه داد: این تعبیر را در فضای جدید و نگاه جدید با سه ضلع مثلث شخصیت انسان این گونه نشان می‌دهند، یک ضلع شخصیت انسان را نظام باورها و اعتقاداتش، دومین ضلع را سواد اطلاعاتی و رسانه‌ای، و سومین ضلع را مهارت‌های رفتاری او شکل می‌دهد و می‌سازد و به نوعی این مهارت‌های رفتاری کم کم تبدیل به ملکات اخلاقی و رفتاری می‌شود و به همان نور تبدیل می‌شود به آن ظلمت که ما در آیات قرآن می‌بینیم.

وی با بیان اینکه ضلع اول مربوط به داشته‌های انسان در هنگام تولد با او همراه است، عنوان کرد: این ضلع چند جزء دارد، اول فطرت و وجدان که زمینه باورهای انسان است، دوم آن قوه تعقل و علم‌اندوزی که زمینه‌های آموزشی انسان است، سوم جریان تجربه‌ها که زمینه رشد شخصیتی انسان است و چهارم اصل (برون‌دینی) توجه به جریان موازنه و تحلیل و تجزیه بحث‌ها و کارها است.

حجت‌الاسلام وافی در ادامه با اشاره به نقش اراده و قدرت اختیار انسان در شکل گیری باورها با استفاده از داشته‌ها در مورد ضلع دوم شخصیت انسان، خاطر نشان کرد: اما وقتی انسان به این عرصه پا می‌گذارد، پیرامون انسان عوامل بیرونی و محیط زندگی هم بر شخصت انسان تأثیر دارد. در بعضی از نوشته‌ها از اساتید بیش از ۱۷۵ محمل اطلاعاتی وجود دارد برای اینکه به سمت ما یک پیامی را یا یک مدل رفتاری را برسانند و سبک نگاه را تنظیم کنند و این امر نباید دست کم گرفته شود.

وی در مورد ضلع سوم شخصیت انسان عنوان کرد: «پس از توجه به دو مورد قبلی ما چیزی داریم به نام مراقبه معنوی، محاسبه و مشارطه حتی انسان به خودش نهیب بزند که به آن معاتبه می‌گویند، خودش را تشویق کند، کم کم این جریانِ مهارت‌های رفتاری می‌رسد به آن ملکات اخلاقی و رفتاری که با آن می‌ماند و در شرایط، موقعیت‌ها و محیط‌های گوناگون اصلا و ابدا از آن جدا نمی‌شود و جزئی و جنسی از شخصیت او می‌شود و تمام این مسائل و دانش‌ها با شخصیت او اتحاد پیدا می‌کند و شخصیتش در این راستا شکل می‌گیرد.

این مدرس حوزه و دانشگاه در ادامه با اشاره به تاریخچه‌ای از تعریف سلامت و مراتب آن، با استناد به سخن بزرگان بر اهمیت سلامت روحی روانی به دلیل تأثیر آن بر حیات جاودانه انسان تأکید کرد و گفت: بشر در دوره‌ای به این نتیجه رسید که کنار این جریان سلامت جسمی، موضوعی به نام سلامت روانی وجود دارد که عواطف انسان، قابلیت‌های عقلانی انسان و درک ذهنی انسان را در این بعد از سلامت مورد توجه قرار دهند و علاوه بر این دو، به یک سلامت اجتماعی هم نیاز است یعنی به نوعی انسان‌ها بتوانند تعامل موثر با یکدیگر داشته باشند و از این روابط فردی خودشان با دیگران جنسی از رضایت‌مندی را پیدا کنند.

وی افزود: اما در یک دوره تاریخی به یک بُعد دیگری که ضرورت وجود معنویت سلامت معنوی در انسان است به عنوان بُعد چهارم (پس از ابعاد سلامت جسمی، سلامت روانی و سلامت اجتماعی) پی بردند و سازمان جهانی بهداشت در بعضی از تحقیقات به این نتیجه رسیده‌اند که اتفاقاً سلامت معنوی است و در آن سه نوع دیگر از سلامت انسان و فرآیند آن‌ها تأثیرگذار است و در بعضی از تعبیرها ضرورت این جنس از سلامت معنوی را مثل ضرورت دَم و بازدم برای زنده ماندن جسم مطرح کردند برای اینکه روح انسان و شخصیت انسان زنده باشد.

حجت‌الاسلام وافی با تأکید بر پرداختن به سلامت معنوی برای خود و لزوم توجه به آن برای همه گروه‌های سنی، خاطر نشان کرد: در بحث سلامت معنوی، یک نگاه حداقلی و یک نگاه حداکثری داریم. در نگاه حداقلی اگر احساس درونی رضایت بخش را در فردی دیدیم میگوییم یک سلامت معنوی حداقلی وجود دارد اما در سلامت معنوی حداکثری باید به دنبال ارتباطات سازنده با خود، دیگران، پیرامون و خدای خود باشیم.

رئیس مؤسسه و بنیاد بین‌المللی صحیفه سجادیه در بحث تعریف سلامت معنوی پس از اشاره به ضرورت توجه به نتیجه‌ها در سلامت معنوی و تأثیر شرایط اجتماعی محققان بر نوع تلقی آنان از تعریف سلامت معنوی، گفت: تعریفی که راجع به سلامت معنوی داریم چهار بخش دارد؛ یک، معنا داری و هدفمندی در زندگی، دوم، ایمان و توکل به خدا و تجربه تعالی، سوم، نمود معنوی فردی و اجتماعی و چهارم نیز رفتارهای اخلاقی در حوزه فردی و اجتماعی است.

وی افزود: کسانی که از این جنس سلامت معنوی و تعهد مذهبی برخوردار هستند به دلیل اینکه به دستورات دینی حتی در حد توصیه‌های بهداشتی عمل می‌کنند، دارای روحیه سلامت معنوی هستند و حضور و ارتباطشان با مراسم مذهبی و دینیِ درست و اصیل و دعا و نیایش قوی‌تر است و شرکتشان در این فضاهای جمعی به نوعی به افزایش حمایت و امنیت اجتماعی منجر می‌شود علاوه بر آنکه این جنس از سلامت معنوی به یک احساس رضایت حاصل از معنویت می‌انجامد و اینکه انسان دارای روحیه صداقت می‌شود، دارای روحیه بخشش می‌شود دارای روحیه ایمان و دستگیری می‌شود این نیز نمود جریان سلامت معنوی است و البته اثبات شده است، این بُعد از سلامت در ارتقای سیستم ایمنی بدن نیز مؤثر است.

انتهای پیام/۴۱۶۷/پ